Ο νέος ευρωπαϊκός Πύργος της Βαβέλ

Quentin Peel

Χαοτική η νέα σύνθεση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Η επόμενη ημέρα μετά την άνοδο των ευρωσκεπτικιστών. Τα έντονα παζάρια για τον νέο επικεφαλής της Κομισιόν και η σκληρή πραγματικότητα για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να αποκτήσει περισσότερο θόρυβο, περισσότερη αταξία, σύγχυση και δυσκολίες στη διαπραγμάτευση μετά το αποτέλεσμα αυτών των ευρωεκλογών. Η εκτίναξη των ποσοστών για τα λαϊκιστικά αντιευρωπαϊκά κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς σε χώρες όπως η Βρετανία, η Γαλλία και η Ελλάδα αφήνει το βουλευτικό σώμα των 751 εδρών χωρίς καθαρή πλειοψηφία σε καμία πλευρά του πολιτικού φάσματος.

Είναι αναπόφευκτο να υπάρξουν εβδομάδες πολιτικών καβγάδων, καθώς τα νέα μέλη θα πασχίσουν να σχηματίσουν συμμαχίες και τα μεγαλύτερα κόμματα να δημιουργήσουν πλειοψηφία ώστε να καθοριστεί ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Θα μπορούσε να υπάρξει ένα παρατεταμένο αδιέξοδο μεταξύ του κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όταν οι ηγέτες των 28 κρατών-μελών θα συναντηθούν για να αποφασίσουν ποιος θα διαδεχθεί το Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο σε αυτήν τη θέση.

Η προσοχή των ΜΜΕ, ωστόσο, εστιάζει στην άνοδο των λαϊκιστικών κομμάτων, αν και η εικόνα είναι μικτή σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο. Στη Γερμανία, τη χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό ευρωβουλευτών, το ευρωσκεπτικιστικό κόμα Εναλλακτική για τη Γερμανία αναμένεται να αποσπάσει ελάχιστες έδρες. Στην Ιταλία, ο Ματέο Ρέντσι πέτυχε μία θριαμβευτική νίκη ενάντια στο ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα των 5 Αστέρων, του Μπέπε Γκρίλο.

Στη Γαλλία και τη Βρετανία -τα δύο από τα τρία μεγαλύτερα εκλογικά σώματα μετά τη Γερμανία-  οι ευρωσκεπτικιστές βγήκαν πρώτοι στην κάλπη με αιφνιδιαστική αύξηση των ποσοστών τους. Στην Ελλάδα, που βίωσε και την πιο βάναυση λιτότητα, η αντιευρωπαϊκή ψήφος διασπάστηκε μεταξύ του ακροαριστερού ΣΥΡΙΖΑ, που βγήκε πρώτος, και της ακροδεξιάς Χρυσής Αυγής.

Το πρόβλημα για τους ευρωσκεπτικιστές, όμως, είναι εάν μπορούν να επιφέρουν κάποια σοβαρή διαφορά στην πολιτική του ευρωκοινοβουλίου. Πρόκειται για μία ανομοιογενή ομάδα, με ελάχιστες δυνατότητες συνεννόησης. Για να αποκτήσουν επιρροή στο νέο βουλευτικό σώμα, θα πρέπει να σχηματίσουν πολιτικές ομάδες με μέλη σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη. Ακόμη και τότε, ενδέχεται να καταλήξουν με τρεις ή τέσσερις διαφορετικές ομάδες εθνικιστών που θα τσακώνονται.

Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που στηρίζεται από τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες της Άγκελα Μέρκελ, αλλά όχι πλέον από τους Συντηρητικούς του Ντέιβιντ Κάμερον στη Βρετανία, θα είναι η μεγαλύτερη ομάδα στο ευρωκοινοβούλιο, με πρόβλεψη για 211 έδρες. Η κεντροαριστερή ομάδα των Σοσιαλιστών αναμένεται να αποκτήσει αρκετές έδρες χάρη στην ευρεία αντίδραση κατά της λιτότητας και της ύφεσης στον ευρωπαϊκό Νότο, όμως δεν θα πιάσει τις 200 έδρες.

Έτσι, η μόνη αξιόπιστη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο για να περάσει κάποια νομοθεσία είναι ο «μεγάλος συνασπισμός» ανάμεσα σε αυτούς τους δύο. Η Α. Μέρκελ έχει συνηθίσει σε αυτήν τη στρατηγική, καθώς ηγείται ενός παρόμοιου συνασπισμού στο Βερολίνο. Όμως, για τον Φρανσουά Ολάντ και τον Ντέιβιντ Κάμερον θα είναι πιο δύσκολο. Σίγουρα θα είναι πιο δυσκίνητη και βαριά δομή.

Ούτε η φιλελεύθερη ομάδα ALDE, η οποία έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό τόσο στη Βρετανία όσο και στη Γερμανία, ούτε οι Πράσινοι, η τέταρτη μεγαλύτερη «οικογένεια» στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, θα έχουν αρκετές δυνάμεις για να δώσουν αρκετές ψήφους είτε στην κεντροδεξιά, είτε στην κεντροαριστερά και να κρίνουν τη μελλοντική πορεία του σώματος.

Ως προς τους λαϊκιστές, είναι σαφές ότι είχαν την καλύτερη επίδοση εκεί όπου ήταν εντονότερη η οργή ενάντια στο εγχώριο πολιτικό κατεστημένο.  Ήταν τόσο εξέγερση εναντίον των παραδοσιακών εθνικών κομμάτων, όσο και κάποια απόμακρη αντίληψη για την «Ευρώπη».

Στη Βρετανία και στη Γαλλία όμως, το κυρίαρχο θέμα τόσο για το Κόμμα Ανεξαρτησίας, όσο και για το Εθνικό Μέτωπο ήταν ο έλεγχος της μετανάστευσης και η αντίθεση σε κάτι που αποκαλείται «Βρυξέλλες». Στα «παλαιά» κράτη μέλη, πολλοί ψηφοφόροι δεν έχουν ακόμη συμβιβαστεί με την πραγματικότητα της σημαντικά διευρυμένης Ευρώπης.  

Πολιτικοί σε πολλές χώρες -όχι μόνο στη Βρετανία που ήταν ένθερμος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής διεύρυνσης- δεν κατάφεραν να εξηγήσουν στα δικά τους εκλογικά σώματα τις επιπτώσεις. Τώρα, πληρώνουν το τίμημα της αμέλειάς τους στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.

ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.