του Tony Barber
Ποιος θα αναλάβει τα ηνία της Ουκρανίας; Τι θα γίνει με τα συμφέροντα
των ρωσόφωνων περιοχών και πώς θα απαντήσει η Μόσχα. Το παράδειγμα της
Γιουγκοσλαβίας και της Γεωργίας και ο πονοκέφαλος Πούτιν.
«Αυτοί είναι καιροί που δοκιμάζουν τις ψυχές των ανδρών», είχε
γράψει ο Thomas Paine, ενώ οι Αμερικανοί ξεκινούσαν τον Πόλεμο της
Ανεξαρτησίας εναντίον των Βρετανών. «Η τυραννία, όπως η κόλαση, δεν θα
νικηθεί εύκολα. Παρ' όλα αυτά βρίσκουμε παρηγοριά στο ότι όσο πιο σφοδρή
η σύγκρουση, τόσο πιο λαμπρός θα είναι ο θρίαμβος».
Ενώ λοιπόν οι Ουκρανοί θρηνούν για τους νεκρούς τους και πανηγυρίζουν για την κατάρρευση της κλεπτοκρατίας του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, παράλληλα είναι αβέβαιοι για το επόμενο βήμα της Ρωσίας και βιώνουν τα έντονα συναισθήματα που τόσο ξακάθαρα εξέφρασε ο Paine το 1776.
Πολλοί Ουκρανοί θέλουν η επανάστασή τους να είναι μία αναπαράσταση όσων συνέβησαν το 1989 στην Πολωνία ή το 1991 στις χώρες της Βαλτικής. Να αποτελέσει μία αποφασιστική στροφή προς την ελευθερία, την αξιοπρέπεια των πολιτών, την εθνική ανεξαρτησία και την οικονομική ευημερία που στηρίζεται στους δεσμούς που δημιουργήθηκαν με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι εσωτερικές διαιρέσεις της Ουκρανίας, όμως, όπως και η στρατηγική σημασία της για τη Ρωσία συνεπάγονται ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να μην είναι τελικά τόσο ξεκάθαρο το αποτέλεσμα αυτής της επανάστασης.
Η Γιουγκοσλαβία μετά την κατάρρευση του κομουνισμού κατρακύλησε σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Η Αραβική Άνοιξη του 2011, ειδικότερα στην Αίγυπτο και στη Λιβύη, δεν υλοποίησε τις υποσχέσεις της για δημοκρατία, πολιτική σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη.
Ιδού πέντε σημεία που χρήζουν διερεύνησης, καθώς η Ουκρανία χαρτογραφεί το μέλλον της.
1. Τώρα που οι Ουκρανοί είδαν τη χλιδή στην κατοικία του Β. Γιανουκόβιτς έξω από το Κίεβο, με τις στρουθοκαμήλους και τα ψεύτικα ελληνικά αγάλματα, είναι αδύνατον να φανταστεί κανείς ένα πολιτικό μέλλον για τον έκπτωτο πρόεδρο. Ακόμη και στο ρωσόφωνο προπύργιό του στην ανατολική Ουκρανία θα πρέπει τώρα να τον αντιμετωπίζουν ως εντελώς διεφθαρμένο. Μπορούμε να εικάζουμε μόνο την οργή του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και των «πολιτικών τεχνολόγων» του με τον Β. Γιανουκόβιτς.
2. Η απαξίωση του Γιανουκόβιτς ωστόσο δεν θα μειώσει την ανάγκη να υπάρξει ένας πολιτικός ή μία ομάδα πολιτικών που να εκπροσωπεί σε εθνικό επίπεδο τα συμφέροντα της ανατολικής και της νότιας Ουκρανίας. Αυτές οι ρωσικές ή ρωσόφωνες περιοχές δεν θα επιτρέψουν ένα ανακατασκευασμένο κράτος που θα κυριαρχείται από την προοπτική Ουκρανών εθνικιστών.
3. Εάν διεξαχθούν προεδρικές εκλογές μέσα στους επόμενους τρεις μήνες, το πιθανότερο είναι ότι θα οδηγήσουν σε νίκη είτε της Γιούλια Τιμοσένκο -της πρώην πρωθυπουργού που κλίνει προς τη Δύση- είτε του Βιτάλι Κλίτσκο, του πρώην πρωταθλητή του μποξ. Η Τιμοσένκο δεν είχε καλή πορεία στην πρωθυπουργία και ήταν δυσοίωνο σημάδι ότι το πλήθος δεν την αντιμετώπισε με ανεπιφύλακτο ενθουσιασμό όταν τους μίλησε στην Πλατεία Ανεξαρτησίας. Ο Κλίτσκο δεν έχει καμία κυβερνητική εμπειρία και αντιμετωπίζεται επιφυλακτικά από τους ακραίους εθνικιστές που έπαιξαν αυξημένο ρόλο στην επανάσταση.
4. Ο Βλ. Πούτιν δεν μπορεί και δεν θέλει να εγκαταλείψει την Ουκρανία επειδή χωρίς αυτήν η πολυδιαφημισμένη Ευρασιατική Ένωση είναι ένα κενό κέλυφος. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Ρωσία χωρίς την Ουκρανία στην τροχιά της είναι περισσότερο ασιατική παρά ευρωπαϊκή. Είναι μάλλον απίθανο να επαναληφθεί η εισβολή του 2008 στη Γεωργία, η οποία κατέληξε στον de facto διαμελισμό της και στη ρωσική προσάρτηση της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας. Κι αυτό αν μη τι άλλο γιατί οι Ρώσοι -όπως έγινε και στην Πολωνία το 1981- προτιμούν να γίνει η βρόμικη δουλειά της καταστολής μίας εθνικής επανάστασης από τις φιλορωσικές δυνάμεις στην ίδια την Ουκρανία.
5. Μην αυταπατάσθε όμως: Η ρωσική αντίδραση είναι αναπόφευκτη. Εάν η στροφή της Ουκρανίας στη δημοκρατία, την ανεξαρτησία και σε μία δημόσια ζωή χωρίς διαφθορά στεφθεί με επιτυχία, τότε θα υπάρξουν αντίστοιχα αιτήματα και από τους Ρώσους, όπως φάνηκε με τις διαδηλώσεις τον Δεκέμβριο του 2011, και για ελευθερία. Κατά την άποψη του Βλ. Πούτιν, αυτό θα ήταν το χειρότερο αποτέλεσμα.
Ενώ λοιπόν οι Ουκρανοί θρηνούν για τους νεκρούς τους και πανηγυρίζουν για την κατάρρευση της κλεπτοκρατίας του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, παράλληλα είναι αβέβαιοι για το επόμενο βήμα της Ρωσίας και βιώνουν τα έντονα συναισθήματα που τόσο ξακάθαρα εξέφρασε ο Paine το 1776.
Πολλοί Ουκρανοί θέλουν η επανάστασή τους να είναι μία αναπαράσταση όσων συνέβησαν το 1989 στην Πολωνία ή το 1991 στις χώρες της Βαλτικής. Να αποτελέσει μία αποφασιστική στροφή προς την ελευθερία, την αξιοπρέπεια των πολιτών, την εθνική ανεξαρτησία και την οικονομική ευημερία που στηρίζεται στους δεσμούς που δημιουργήθηκαν με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι εσωτερικές διαιρέσεις της Ουκρανίας, όμως, όπως και η στρατηγική σημασία της για τη Ρωσία συνεπάγονται ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να μην είναι τελικά τόσο ξεκάθαρο το αποτέλεσμα αυτής της επανάστασης.
Η Γιουγκοσλαβία μετά την κατάρρευση του κομουνισμού κατρακύλησε σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Η Αραβική Άνοιξη του 2011, ειδικότερα στην Αίγυπτο και στη Λιβύη, δεν υλοποίησε τις υποσχέσεις της για δημοκρατία, πολιτική σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη.
Ιδού πέντε σημεία που χρήζουν διερεύνησης, καθώς η Ουκρανία χαρτογραφεί το μέλλον της.
1. Τώρα που οι Ουκρανοί είδαν τη χλιδή στην κατοικία του Β. Γιανουκόβιτς έξω από το Κίεβο, με τις στρουθοκαμήλους και τα ψεύτικα ελληνικά αγάλματα, είναι αδύνατον να φανταστεί κανείς ένα πολιτικό μέλλον για τον έκπτωτο πρόεδρο. Ακόμη και στο ρωσόφωνο προπύργιό του στην ανατολική Ουκρανία θα πρέπει τώρα να τον αντιμετωπίζουν ως εντελώς διεφθαρμένο. Μπορούμε να εικάζουμε μόνο την οργή του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και των «πολιτικών τεχνολόγων» του με τον Β. Γιανουκόβιτς.
2. Η απαξίωση του Γιανουκόβιτς ωστόσο δεν θα μειώσει την ανάγκη να υπάρξει ένας πολιτικός ή μία ομάδα πολιτικών που να εκπροσωπεί σε εθνικό επίπεδο τα συμφέροντα της ανατολικής και της νότιας Ουκρανίας. Αυτές οι ρωσικές ή ρωσόφωνες περιοχές δεν θα επιτρέψουν ένα ανακατασκευασμένο κράτος που θα κυριαρχείται από την προοπτική Ουκρανών εθνικιστών.
3. Εάν διεξαχθούν προεδρικές εκλογές μέσα στους επόμενους τρεις μήνες, το πιθανότερο είναι ότι θα οδηγήσουν σε νίκη είτε της Γιούλια Τιμοσένκο -της πρώην πρωθυπουργού που κλίνει προς τη Δύση- είτε του Βιτάλι Κλίτσκο, του πρώην πρωταθλητή του μποξ. Η Τιμοσένκο δεν είχε καλή πορεία στην πρωθυπουργία και ήταν δυσοίωνο σημάδι ότι το πλήθος δεν την αντιμετώπισε με ανεπιφύλακτο ενθουσιασμό όταν τους μίλησε στην Πλατεία Ανεξαρτησίας. Ο Κλίτσκο δεν έχει καμία κυβερνητική εμπειρία και αντιμετωπίζεται επιφυλακτικά από τους ακραίους εθνικιστές που έπαιξαν αυξημένο ρόλο στην επανάσταση.
4. Ο Βλ. Πούτιν δεν μπορεί και δεν θέλει να εγκαταλείψει την Ουκρανία επειδή χωρίς αυτήν η πολυδιαφημισμένη Ευρασιατική Ένωση είναι ένα κενό κέλυφος. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Ρωσία χωρίς την Ουκρανία στην τροχιά της είναι περισσότερο ασιατική παρά ευρωπαϊκή. Είναι μάλλον απίθανο να επαναληφθεί η εισβολή του 2008 στη Γεωργία, η οποία κατέληξε στον de facto διαμελισμό της και στη ρωσική προσάρτηση της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας. Κι αυτό αν μη τι άλλο γιατί οι Ρώσοι -όπως έγινε και στην Πολωνία το 1981- προτιμούν να γίνει η βρόμικη δουλειά της καταστολής μίας εθνικής επανάστασης από τις φιλορωσικές δυνάμεις στην ίδια την Ουκρανία.
5. Μην αυταπατάσθε όμως: Η ρωσική αντίδραση είναι αναπόφευκτη. Εάν η στροφή της Ουκρανίας στη δημοκρατία, την ανεξαρτησία και σε μία δημόσια ζωή χωρίς διαφθορά στεφθεί με επιτυχία, τότε θα υπάρξουν αντίστοιχα αιτήματα και από τους Ρώσους, όπως φάνηκε με τις διαδηλώσεις τον Δεκέμβριο του 2011, και για ελευθερία. Κατά την άποψη του Βλ. Πούτιν, αυτό θα ήταν το χειρότερο αποτέλεσμα.
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
euro2day.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου