Η στρατηγική της σύγκρουσης και πως Τσίπρας και Βαρουφάκης πτώχευσαν τη χώρα!

του Κώστα Ροδινού

Παλιός καθηγητής μου, φίλος πια που οδεύει προς τα μέσα της 8^ης δεκαετίας του, με είχε προειδοποιήσει, εκεί στις αρχές της του 1982, στο πλαίσιο ενός μαθήματος για τις διεθνείς σχέσεις, να είμαι πολύ επιφυλακτικός με τους καθηγητές που αναλαμβάνουν να ασκήσουν εξουσία. Για δύο λόγους, όπως μου εξήγησε. Είτε επειδή προσπαθούν να χωρέσουν την πραγματικότητα στις θεωρίες τους, είτε επειδή είναι τόσο εμμονικοί μ’ αυτές που η δικαίωσή τους αποτελεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Δεν αντέχουν να διαψεύδονται!

«Και στις δυο περιπτώσεις», είχε πει προφητικά «το αποτέλεσμα, στο επίπεδο της εφαρμοσμένης πολιτικής, θα καταλήξει, μετά βεβαιότητος, σε μια μεγαλοπρεπή αποτυχία! Μια αποτυχία που θα τους δώσει το έναυσμα για το επόμενο βιβλίο τους!»

Αφορμή για την παρατήρησή του απετέλεσε η …προσκόλληση μου, αφ’ ενός στον περίφημο Διάλογο Αθηναίων-Μηλίων, που με μαεστρία δομεί ο Θουκυδίδης, και ο οποίος απετέλεσε τη βάση μιας ολόκληρης θεωρίας στις διεθνείς σχέσεις με άξονα τον ρεαλισμό και αφ’ ετέρου στο …ευαγγέλιο της θεωρίας των παιγνίων, το διάσημο βιβλίο του Thomas Schelling, «The Strategy of Conflict» (Η στρατηγική της Σύγκρουσης).

Τα θυμήθηκα όλα αυτά καθώς, χθες το βράδυ, έβλεπα τον λαλίστατο πρώην (πιά) Υπουργό Οικονομικών κ. Βαρουφάκη, για πρώτη φορά εμφανώς τρακαρισμένο, να προσπαθεί να περιγράψει τα …επιτεύγματά του!

Μιλούσε για ….επιτεύγματα, ο άνθρωπος που παρέλαβε μια χώρα με πρωτογενές πλεόνασμα και θετικό ρυθμό ανάπτυξης και θα περάσει στην ιστορία ως ο Υπουργός Οικονομικών που μέσα σε 5 μήνες την οδήγησε στην ύφεση και στην πτώχευση!

Όχι χρήματα, αλλά ανάσες αξιοπρέπειας

Για τους ειδήμονες η μετεωρική πτώση του κ. Βαρουφάκη σηματοδοτήθηκε με την επικών διαστάσεων γκάφα του να υπογράψει της συμφωνία της 20^ης Φεβρουαρίου! Μάλιστα μερικοί χαιρέκακοι, καθυστερημένα είναι αλήθεια, έσπευσαν να σχολιάσουν ότι με την υπερφίαλη αλαζονεία του, ο κ. Βαρουφάκης μπορεί να πίστευε ότι με τη συμφωνία εκείνη έδεσε τους εταίρους χειροπόδαρα. Όμως, το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται. Όταν, αντελήφθη το μέγεθος της γκάφας του (αποποιήθηκε τα χρήματα του ΤΧΣ, ανέλαβε δεσμεύσεις χωρίς υποχρεώσεις των εταίρων, αναγνώρισε ουσιαστικά τη συνέχιση του μνημονίου κ.λ.π) , γιατί δεν είναι αφελής, εισήλθε στη ζωή μας ο όρος «δημιουργική ασάφεια»! Όταν δεν αντέχεις να εφαρμόσεις μια συμφωνία, τότε εφαρμόζεις αυτήν που ερμηνεύεις ό,τι έχεις καταλάβει. Παλιά …συνταγή!

Η «δημιουργική ασάφεια» οδήγησε σ’ ένα , ακόμα χειρότερο, διαπραγματευτικό ατόπημα του κ. Βαρουφάκη. Σε μια ομάδα (Eurogroup) όπου οι τεχνοκράτες προετοιμάζουν την ατζέντα των πολιτικών συναντήσεων και είναι ….εθισμένοι να μιλάνε με αριθμούς, για να συνεννοούνται, ο κ. Βαρουφάκης, έδινε γενικόλογες διαλέξεις από καθέδρας! Αντιμετώπισε τους συναδέλφους του ως…..φοιτητές που έπρεπε να μάθουν ταχύρρυθμα μαθήματα πολιτικής οικονομίας.

Επειδή το ένα φέρνει τ’ άλλο ο κ. Βαρουφάκης, για να δείχνει ότι κάτι κάνει, άρχισε να βομβαρδίζει του συναδέλφους του, αλλά και τα διεθνή ΜΜΕ, αχόρταγα για μικρές και μεγάλες ιστορίες, με ιδέες και προτάσεις χωρίς τη στοιχειώδη προεργασία! Ανεφάρμοστες οι περισσότερες. Πομφόλυγες! Τι να πρωτοαναφέρω; Τα perpetual bonds; Τους …ράμπο ερασιτέχνες φοροεισπράκτορες; Το πλαστικό χρήμα του…..Σβαρτζενέγκερ; Κάθε μέρα και μια δήλωση, κάθε ώρα και μια συνέντευξη! Από Υπουργός Οικονομικών μετεβλήθη σε …τηλεοπτική persona! Δεν θυμάμαι άλλον υπουργό να έχει μιλήσει τόσο πολύ, σε τόσα πολλά ΜΜΕ, να έχει προτείνει τόσα πολλά! Και χωρίς αποτέλεσμα, μάλιστα! Έγινε πλέον γραφικός!

Τέλος, όταν συνειδητοποίησε ότι απώλεσε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη των συναδέλφων του, μετά την δοκιμασία του Eurogroup στη Ρίγα, ξεστόμισε εκείνο το αδιανόητο, ότι κατέγραφε, χωρίς την άδειά τους βέβαια, τις συζητήσεις του με τους ομολόγους του. Προφανώς επειδή απέτυχε η πρώτη συνταγή του: αν δεν μπορείς να τους πείσεις μπέρδεψέ τους, υιοθέτησε την άλλη …συμβουλή: αν έχεις αποτύχει να τους πείσεις……φόβισέ τους!

Αυτό δεν διορθώνεται και αν ακόμα κάνεις 40 μέρες νηστεία και υποχρεωθείς σε …δέκα εξομολογήσεις. Η καριέρα του κ. Βαρουφάκη ως Υπουργού Οικονομικών, τελείωσε εκεί. Αν ο Πρωθυπουργός είχε εμπειρία και θάρρος, θα τον είχε καρατομήσει εκείνη την ημέρα. Και ο ίδιος αν μπορούσε να χαλιναγωγήσει την αλαζονεία του, θα έπρεπε να αποχωρήσει, διακριτικά! Δεν θα χρεωνόταν και την πτώχευση! Στερνή μου γνώση!

Πορεία προς το χείλος του γκρεμού

Επαναλαμβάνω επειδή ο κ. Βαρουφάκης δεν είναι αφελής, θα συνειδητοποίησε κάποια στιγμή ότι η κλεψύδρα αδειάζει. Οι εταίροι δεν είναι μαθητούδια. Καλές οι θεωρίες, αλλά η πραγματική οικονομία χρειάζεται και πράξεις. Και ρευστότητα.

Έτσι, λοιπόν, ο μέγας γκουρού των παιγνίων οδήγησε τη χώρα στο τελευταίο στάδιο. Brinkmanship εις την αγγλικήν! Η κυβέρνηση εξώθησε τη χώρα στο χείλος της καταστροφής επειδή έτσι ήλπιζε και πίστευε ότι θα εξαναγκάσει τους εταίρους μας να υποχωρήσουν και να ενδώσουν στις απαιτήσεις μας ή έστω να πλησιάσουν στις απόψεις και τα αιτήματα της κυβέρνησης.

Η τακτική αυτή για να είναι αποτελεσματική πρέπει να δείχνεις αποφασισμένος να κάνεις το τελευταίο βήμα προς το γκρεμό.

Κάπως έτσι βρεθήκαμε με τις κλειστές τράπεζες, έλεγχο κεφαλαίων και ΑΤΜ που δίνουν τα 60 ευρώ της αξιοπρέπειας.

Και γιατί θα …εξαναγκαζόταν οι εταίροι μας να υποχωρήσουν; Μα γιατί διαφορετικά θα αναλάμβαναν πολύ υψηλό ρίσκο!

Που στηριζόταν όλο αυτό το σενάριο;

Περίμεναν να κατακρημνισθούν οι αγορές, να υποτιμηθεί το ευρώ, να δημιουργηθεί μια…παγκόσμια κρίση, ανάλογων διαστάσεων μ΄ εκείνη της Lehman Brothers! Γιατί τα περίμεναν και επένδυαν σ’ όλα αυτά; Μα για να αποδείξουν την …διαπραγματευτική μας ισχύ!

Διαψεύσθηκαν παταγωδώς. Και ο τελευταίος ….θυρωρός της Wall Street γνωρίζει ότι οι αγορές προεξοφλούν τα γεγονότα. Τα νταούλια και οι ζουρνάδες είτε δεν ακούγονταν στις αγορές, είτε έπαιζαν μόνον για του….ημεδαπούς ιθαγενείς! Οι άλλοι ..παίχτες είχαν λάβει τα μέτρα τους! Φεύ! Ουδείς ησχολήθη! Παρά τον θρίαμβο του δημοψηφίσματος!

Όταν, καθυστερημένα κατάλαβαν ότι δεν βγαίνει το σενάριο, απέλυσαν τον σεναριογράφο και ζήτησαν (ή τους υποχρέωσαν να ζητήσουν) την συνδρομή και των κομμάτων του φιλοευρωπαϊκού τόξου. Αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν είχαν αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, υπογράφοντας το χθεσινό κοινό ανακοινωθέν, το μοιραίο θα είχε επέλθει από το βράδυ της Δευτέρας.

Στο δια ταύτα…..

Έχει δίκιο να διαμαρτύρεται ο κ. Γιούνκερ. Είναι αδιανόητο να αποκαλείς τους εταίρους…τρομοκράτες! Και αυτοί εκπροσωπούν δημοκρατικές κοινωνίες. Και αυτοί μπορούν να διοργανώσουν δημοψηφίσματα! Φαντάζεστε τι ποσοστό θα συγκέντρωνε το ΌΧΙ, στη…Σλοβακία, σε περίπτωση που ρωτούσαν τους πολίτες της, αν πρέπει να μας δανείσουν;

O κ. Γκίκας Χαρδούβελης, το email του οποίου θα θυμίζει …..καλές ημέρες, σ΄ ένα άρθρο του στους New York Times, κάνει μια πολύ εύστοχη επισήμανση. Η Eυρώπη, παρατηρεί, απεχθάνεται τις ακραίες λύσεις. Όλη η φιλοσοφία της εδράζεται στη λογική του συμβιβασμού. Όμως, ο συμβιβασμός σημαίνει αμοιβαίες υποχωρήσεις. Και η διαπραγμάτευση προϋποθέτει τον σεβασμό, τουλάχιστον, των διαπραγματευτών της άλλης πλευράς. Πολλώ δε μάλλον, όταν εσύ βρίσκεσαι σε θέση αδύναμη.

Mπορεί, όμως, η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου να αντέξει και να διαχειριστεί έναν επώδυνο συμβιβασμό, το κόστος του οποίου έχει ήδη ανέβει πολύ παραπάνω από τα 8 δις που είχε ζητήσει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας και κάθε μέρα συνεχίζει να αυξάνεται;

Θα μου επιτρέψετε να διατηρήσω σοβαρές επιφυλάξεις.

Η χώρα έχει εισέλθει σε μια απίστευτα δύσκολη πορεία σε τρικυμιώδη και αχαρτογράφητα νερά, με ερασιτέχνες καπεταναίους…

Ο θεός να βάλει το χέρι του και οι εταίροι μας να συναισθανθούν το μέγεθος της ιστορικής τους ευθύνης…

Συνομιλητής τους δεν είναι ο κ. Τσίπρας.

Η ευθύνη τους είναι, από τη μια, απέναντι σ’ ένα Έθνος με μακραίωνα διαδρομή, λίκνο του δυτικού πολιτισμού και από την άλλη η Ιστορία.

 www.antinews.gr